hardheidswaarde

Hardheidswaarde, letterlijk "hardness value", is een term die in het Nederlands wordt gebruikt om een numerieke aanduiding van de hardheid van een stof of materiaal aan te geven. De betekenis verschilt afhankelijk van de context: in de materialenwetenschap verwijst het meestal naar de weerstand tegen indrukking of plastische vervorming, terwijl in de waterkwaliteit de hardheidswaarde betrekking heeft op de aanwezigheid van hardheidsveroorzakende ionen.

In de materialenwetenschap wordt hardheid gedefinieerd als de weerstand van een materiaal tegen plastische vervorming. Hardheidswaarden worden bepaald met gestandaardiseerde indenter-tests zoals Rockwell, Vickers, Brinell en Knoop. De gemeten waarde wordt uitgedrukt op een schaal die afhankelijk is van de gebruikte test (bijvoorbeeld HRC, HV, HB of HRB). De waarde hangt af van de samenstelling, warmtebehandeling, microstructuur en testomstandigheden (belasting, duur, oppervlaktekwaliteit). Een hogere hardheidswaarde correleert vaak met hogere trek- en slijtvastheid, maar de relatie is materiaalafhankelijk en niet universeel.

In waterkwaliteit verwijst de hardheidswaarde naar de totale concentratie van hardheidveroorzakende ionen, meestal calcium en magnesium, uitgedrukt als CaCO3-equivalent in mg/L of als hardheidsgraden (dH). De classificatie van waterhardheid verschilt per land, maar hogere waarden duiden op harder water. Hardheid beïnvloedt bijvoorbeeld wasresultaten, reiniging en corrosiegedrag van leidingen en voorzieningen.