grondlegger

Grondlegger is een Nederlands begrip voor een persoon die de basis legt voor iets, vaak een beweging, instelling, discipline of methode. Het woord is samengesteld uit grond (fundament) en legger (iemand die legt). In het gebruik verwijst het naar iemand die initiatief nam, het kader schept en de kernprincipes uitzet waaronder latere ontwikkelingen voortbouwen. De term legt de nadruk op fundamenten en blijvende invloed op de structuur en het gedachtegoed van een vakgebied.

Grondlegger kan in diverse domeinen worden toegepast: in de wetenschap of scholing (het opzetten van een vakgebied of paradigma), in politiek of maatschappelijke bewegingen (het vestigen van een doctrine of partij), in kunst en cultuur (het starten van een stijl of stroming) of in het bedrijfsleven (het oprichten van een onderneming en haar kernprincipes). De aanduiding wordt met zorg gebruikt, omdat toekenning kan variëren afhankelijk van het perspectief en nieuw historisch bewijsmateriaal. Soms gaat het samen met oprichter wanneer het gaat om een stichting of organisatie, of met pionier wanneer de nadruk ligt op vroege exploratie.

Gerelateerde begrippen zijn onder andere oprichter, pionier en initiatiefnemer. Het concept onderstreept het handelen van het leggen van kaders, het vastleggen van normen en het mogelijk maken dat latere actoren kunnen bouwen op deze basis. In encyclopedische context wordt een grondlegger beschreven aan de hand van concrete bijdragen, zoals oprichting, organisatie, codificatie of het verspreiden van een systeem of denkkader.