gevolgenschatting

Gevolgenschatting is een risicobeoordelingsproces waarbij de potentiële gevolgen van een gebeurtenis, besluit of scenario worden ingeschat. Het doel is om de ernst, omvang en duur van mogelijke effecten te begrijpen en zo nodig maatregelen te kiezen om die effecten te beperken. De term wordt vooral gebruikt in risicomanagement, engineering, projectplanning en beleidsanalyse. In de literatuur verschijnt ook de variant gevolgenschatting; beide verwijzen naar hetzelfde uitgangspunt, namelijk het inzichtelijk maken van gevolgen.

De werkwijze verschilt per context, maar maatgevende stappen komen vaak terug: het afbakenen van scope en relevante scenario’s; het identificeren van de mogelijke gevolgen in verschillende domeinen (veiligheid, gezondheid, milieu, financiën, afhankelijkheid van systemen en reputatie); het toewijzen van waarderingen aan die gevolgen, variërend van kwalitatieve tot semi-quantitatieve of kwantitatieve schattingen; het beoordelen van waarschijnlijkheid en frequentie waar relevant; het analyseren van onzekerheden en afhankelijkheden; en het produceren van een overzicht met conclusies en aanbevelingen voor mitigatie of beheersmaatregelen.

Toepassingsgebieden omvatten onder meer industrie en infrastructuur, chemie, bouw, gezondheidszorg, IT- en beveiligingsrisico’s, en overheden die beleidsopties afwegen. In beleidscontexten kan gevolgenschatting onderdeel uitmaken van impact assessments of kosten-batenanalyses en dient zij als input voor besluitvorming en prioritering van maatregelen.

Uitvoer en beperkingen: de resultaten bestaan meestal uit een risicoprofiel, impactscores of -scales, en concrete aanbevelingen. Beperkingen zijn onder meer data- en kennisgaten, subjectieve inschattingen, onzekerheid over toekomstige omstandigheden en afhankelijkheden tussen factoren die de nauwkeurigheid kunnen beïnvloeden.