geslachtssamenstelling

Geslachtssamenstelling is de verdeling van een populatie naar sekse: het aandeel mannen en vrouwen. In demografische analyses wordt vaak gesproken over de sekseverhouding of het vrouwelijke aandeel. De term kan slaan op de huidige samenstelling of op de ontwikkeling ervan over tijd en leeftijdsgroepen.

Meetinstrumenten: de meest gebruikte maatstaf is de sekseverhouding, uitgedrukt als het aantal mannen per 100 vrouwen; het vrouwelijke aandeel is het percentage vrouwen in de populatie. Data komen uit volkstellingen, geboorteregisters en bevolkingsstatistieken. De samenstelling verschuift met de leeftijd, omdat vrouwen gemiddeld langer leven, waardoor het aandeel vrouwen toeneemt bij oudere leeftijdsgroepen.

Patronen en determinanten: de natuurlijke geboorteverhouding ligt doorgaans rond 105 jongens per 100 meisjes. Regionale variatie ontstaat door factoren zoals gezondheid, sociaaleconomische omstandigheden en culturele praktijken. Sekseselectieve abortus, discriminatie of migratie kunnen de verhouding beïnvloeden. Migratie kan ook leiden tot een onevenwichtige samenstelling, afhankelijk van welke groep meer migreert. Veranderingen in de geslachtssamenstelling beïnvloeden zorg, onderwijs en arbeidsmarkt, en vormen een onderdeel van demografische planning.

Toepassing en beperkingen: overheden en onderzoekers gebruiken geslachtssamenstelling bij planning van voorzieningen en beleid. Interpretatie vereist aandacht voor leeftijdsopbouw, regionale verschillen en data kwaliteit; schattingen kunnen verschillen door definities en meetmethoden.