geboorteverhouding

Geboorteverhouding is een demografische maatstaf die de verhouding tussen geboortes van jongens en meisjes weergeeft. In statistische rapporten wordt meestal gesproken over het aantal mannelijke geboortes per 100 vrouwelijke geboortes, ook wel de sex ratio at birth (SRB) genoemd.

Biologisch ligt de natuurlijke verhouding rond 1,05, wat betekent dat er ongeveer 105 geboren jongens zijn per 100 geboren meisjes. Dit komt neer op circa 51,5% mannelijke geboortes en 48,5% vrouwelijke geboortes bij de geboorte. Regionale en tijdsgebonden variatie kan optreden, maar grote afwijkingen zijn meestal het gevolg van specifieke factoren of methodische verschillen.

Berekening en interpretatie: SRB wordt berekend als (mannelijke geboortes / vrouwelijke geboortes) × 100. Een SRB van 105 betekent bijvoorbeeld 105 mannelijke geboortes per 100 vrouwelijke geboortes. In de meeste landen ligt de SRB tussen ongeveer 103 en 107, afhankelijk van data en meetmethoden.

Oorzaken en invloeden: De lichte mannelijk-biologische voorkeur bij conceptie leidt tot een natuurlijke SRB boven de 100. Omgevings- en maatschappelijke factoren kunnen de verhouding beïnvloeden; in sommige regio’s kan sekse-selectie in de zwangerschap leiden tot een hogere SRB, terwijl andere factoren zoals leeftijd van de moeder of gezondheidsomstandigheden ook een rol spelen.

Toepassing en belang: De geboorteverhouding is een belangrijke indicator voor genderbalans in een bevolking en wordt gebruikt in demografisch onderzoek, beleidsplanning en evaluatie van sociale ontwikkelingen. Data komen onder meer van VN-instellingen, de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie.

---