gebruikstarief

Gebruikstarief is een prijsmodel waarbij de kosten voor een product of dienst afhangen van de hoeveelheid die een gebruiker daadwerkelijk verbruikt. Het staat tegenover vaste kosten of abonnementsprijzen die los van het verbruik in rekening worden gebracht. In veel sectoren wordt een gebruikstarief toegepast, zoals elektriciteit, aardgas en water, en soms ook in telecommunicatie en digitale diensten. Het verbruik wordt gemeten in eenheden zoals kilowattuur (electriciteit) of kubieke meter (gas of water), waarna een prijs per eenheid wordt toegepast.

Sectoren en tarievenstructuren variëren. Vaak bestaan tarieven uit een vast bedrag plus een variabele vergoeding per eenheid verbruik. Sommige markten gebruiken drempels, stap- of tijdsafhankelijke prijzen waarbij het tarief wijzigt afhankelijk van het verbruik, het tijdstip van gebruik of de totalen over een bepaalde periode. Een goede implementatie vereist betrouwbare meetapparatuur en duidelijke facturering.

Redenen voor gebruikstarieven zijn onder meer het leveren van prijs-signalen die verspilling kunnen ontmoedigen, het juist verdelen van de kosten van infrastructuur over gebruikers en het stimuleren van efficiënter gebruik van schaarse bronnen. Voordelen kunnen bestaan uit meer transparantie en marktefficiëntie, terwijl nadelen bestaan uit prijsvolatiliteit en mogelijke betaalbaarheids- en rechtvaardigheidszorgen voor huishoudens met minder controle over hun verbruik.

Regulering en marktpraktijk variëren per jurisdictie. Vaak verplichten meters en gebruikstarieven transparantie in tariefstructuren en dienen ze als basis voor concurrentie op energiemarkt, drinkwater en telecommunicatie. Tarieven kunnen ook onderdeel zijn van bredere beleidsdoelstellingen zoals energiebesparing of waterbeheer.