gebruikgebaseerde

Gebruikgebaseerde is een bijvoeglijke term in het Nederlands die aangeeft dat iets is gebaseerd op gebruik of praktijk. Het samengestelde woord komt van gebruik (het hanteren of toepassen van iets) en gebaseerde (gebaseerd op). In veel vakgebieden wordt het gebruikt om aan te geven dat theorie, modellen of toepassingen afgeleid zijn van, of geworteld zijn in, daadwerkelijk waargenomen gebruik.

In de linguïstiek verwijst gebruikgebaseerde taalkunde naar benaderingen waarin taalstructuren ontstaan uit taalgebruik en cognitieve processen, eerder dan uit aangeboren of formeel afgeleide regels. Hierbij wordt veel nadruk gelegd op frequentie van verschijnselen, patronen in corpora en constructies waarvan woorden en zinnen samen voorkomen. Het gebruik staat centraal bij de studie van hoe mensen taal verwerven, produceren en begrijpen.

Buiten de taalkunde wordt de term ook in andere disciplines gebruikt, bijvoorbeeld bij gebruikgebaseerde modellen in marketing, consumentenonderzoek en data-analyse. Zulke modellen bouwen voorspellende of verklarende inzichten op basis van daadwerkelijk gebruikersgedrag en interacties, en passen zich aan op basis van nieuw usage-data.

Voordelen van een gebruikgebaseerde benadering zijn onder meer concrete, empirische onderbouwing en herkenning van patronen die in reële situaties voorkomen. Kritiekpunten omvatten onder meer de mogelijkheid dat gebruikte data vertekend zijn, of dat correlaties ten onrechte als oorzaken worden geïnterpreteerd.

Samengevat duidt gebruikgebaseerde nadruk op het belang van praktijk en waargenomen gebruik als basis voor theorie, modellering en toepassing.