ganglioncellen

Ganglioncellen zijn zenuwcellen die voorkomen in ganglia van het perifere zenuwstelsel en in de retina als retinaleganglioncellen (RGC’s). Ze vormen belangrijke schakels bij de overdracht van sensorische informatie van receptoren naar het centrale zenuwstelsel.

In het perifere zenuwstelsel bevinden zich de ruggenmergknopen (dorsale wortelganglia) en craniale ganglia die pseudounipolaire neuronen bevatten. De cellichamen ontvangen sensorische input zoals pijn, temperatuur, aanraking en proprioceptie en geven twee uitlopers af: een perifere die de receptor bereikt en een centrale die informatie naar het ruggenmerg of de hersenstam brengt. Neurotransmitters zijn doorgaans glutamaat; sommige neuronen kunnen peptiden gebruiken. De ganglioncellenschorsing reguleert signalen en voorkomt overprikkeling.

Retinale ganglioncellen vormen de uitgang van de retina. Ze ontvangen input van bipolaire en amacrine cellen in de retina en zenden het visuele signaal via hun axonen naar de hersenen, meestal via de nervus opticus. Hun axonen projiceren naar de nucleus geniculatus lateralis (LGN) en naar andere doelgebieden zoals de colliculus superior en de hypothalamus. RGC’s worden morphologisch en functioneel geclassificeerd in typen zoals M-type, P-type en andere, en in ON- en OFF-celtypen. De dendrieten bevinden zich in verschillende lagen van de binnen plexiforme laag, wat hun responskarakteristiek weerspiegelt. Verlies of beschadiging van RGC’s speelt een centrale rol bij glaucoom en andere visuele aandoeningen.

Ontwikkeling en klinische relevantie: RGC’s ontwikkelen uit retinale progenitorcellen; differentiatie wordt gereguleerd door transcriptionele factoren zoals Math5 (Atoh7) en Brn3b (Pou4f2). Beschadiging van ganglioncellen kan leiden tot verlies van sensorische signalen in het perifere systeem of tot visuele beperkingen in de retina. Bevindingen in ganglioncellen vormen daarbij een belangrijk aandachtspunt in diagnose en behandeling.