evaluatiemodel

Een evaluatiemodel is een systematisch raamwerk voor het beoordelen of een programma, project of beleid effect, efficiëntie en relevantie vertoont. Het beschrijft welke doelen nagestreefd worden, welke criteria en indicatoren gelden, welke data verzameld worden en hoe die data geanalyseerd en gerapporteerd worden. Het doel is om geïnformeerde besluiten te ondersteunen en verbeteringen mogelijk te maken.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer de doelstelling(en) van de evaluatie, beoordelingscriteria, indicatoren en meetinstrumenten, de manier van data verzamelen en analyseren, alsook aandacht voor validiteit en betrouwbaarheid. Daarnaast omvat het plannen en rapporteren, het betrekken van relevante stakeholders en het bepalen hoe de bevindingen in praktijk vertaald worden naar beslissingen en acties.

Er bestaan verschillende typen evaluatiemodellen die in de praktijk worden toegepast. Voorbeelden zijn het logische model of theorie van verandering, het CIPP-model (context, input, process, product), utiliteitsgerichte evaluatie en doelgerichte evaluatie. De keuze voor een model hangt af van doel, context, beschikbare data en de gewenste gebruikswaarde van de uitkomsten.

Toepassingsgebieden zijn onder meer onderwijs, publieke sector en bedrijfsleven. Een evaluatiemodel levert structuur voor planning, dataverzameling, interpretatie en gebruik van resultaten en ondersteunt verantwoording en kwaliteitsverbetering.

Een typische opzet begint met heldere doelstellingen, gevolgd door selectie van relevante criteria en indicatoren, bepaling van dataverzamelinginstrumenten, plannen van de dataverzameling, analyse en interpretatie van de bevindingen met stakeholders, en het omzetten van bevindingen in aanbevelingen en acties.