ethnoniemen

Ethnoniemen zijn namen die worden gebruikt om een volk of etnische groep aan te duiden. Ze maken deel uit van sociolinguïstische terminologie en komen voor in geschiedenis, antropologie en demografie. Een ethnoniem kan verwijzen naar taal, cultuur, religie of politieke identiteit en geeft vaak een gezamenlijke groepidentiteit aan. Ethnoniemen kunnen endoniemen zijn (autoniemen), oftewel de namen die de groep zelf gebruikt, of exoniemen die door buitenstaanders worden toegepast.

Het onderscheid tussen endoniem en exoniem is belangrijk. Endoniemen weerspiegelen meestal zelfbegrip en legitimiteit, terwijl exoniemen historisch of politiek geladen kunnen zijn en soms als stigmatiserend worden ervaren. In wetenschappelijke en publieke context wordt gestreefd naar neutraliteit en respect voor de voorkeur van de groep zelf, zeker wanneer er controverse bestaat over benamingen.

De terminologie is dynamisch en contextafhankelijk. Veranderingen in migratie, politiek, emancipatie en identiteitsbeleving kunnen leiden tot herdefiniëring of herbenaming. Sommige groepen kiezen expliciet voor een bepaald ethnoniem, anderen hebben meerdere benamingen die afhankelijk van taal of situatie gebruikt worden. Het vergelijken van ethnoniemen vereist aandacht voor autoktoniteit, historiciteit en de gevoeligheden rond representatie.

Voorbeelden van endoniemen zijn onder meer de namen die groepen zelf gebruiken, zoals Maori of Navajo. Exoniemen bestaan uit termen die door buitenstaanders worden aangewend en kunnen historisch beladen zijn. See also autonym, exonym, demonym, ethnolinguistics.