eindtijdleer

Eindtijdleer, ook wel eschatologie genoemd, is een tak van theologie die zich bezighoudt met de eindtoestand van de mensheid en de schepping. Zij onderzoekt wat christelijke tradities beschrijven als het moment waarop God ingrijpt, de wederkomst van Christus en de opstanding der doden, en de uiteindelijke vestiging van Gods koninkrijk.

Belangrijke elementen zijn de wederkomst van Christus, de opstanding, het Laatste Oordeel en de schepping van een vernieuwde hemel en aarde. Ook komen tekenen van het einde, verdrukking en de rol van de Antichrist in beeld. Over de volgorde en aard van deze gebeurtenissen bestaan verschillen in interpretatie.

Binnen westerse christelijke tradities bestaan drie hoofdtypen: amillennialisme, premillennialisme en postmillennialisme. Amillennialisme ziet het millennium als een symbolische periode tussen de eerste en tweede komst; premillennialisme houdt een letterlijke duizendjarige heerschappij voor; postmillennialisme verwacht een periode van christelijk herstel die leidt tot de wederkomst. Dispensationalisme is een invloedrijke variant binnen sommige protestantse kringen die een gedetailleerd eindtijdkader vooronderstelt, vaak met een opneming van gelovigen voor de confrontatie met verdrukking.

Historisch heeft eindtijdleer wortels in de vroege christelijke traditie en is zij verder ontwikkeld in de middeleeuwen en tijdens de Reformatie. In Rooms-Katholieke theologie staat de leer vaak in samenhang met de leer van de laatste dingen, inclusief de opstanding, het oordeel en het bestaan van hemel, hel en purgatorium. Protestantse tradities variëren van symbolische tot futuristische uitleggingen. In de moderne tijd heeft dispensationalisme invloed gehad in sommige evangelische kringen.

Bronnen en interpretatie: belangrijke bijbelteksten zijn Daniël, Openbaring, Mattheüs 24-25 en 1 Thessalonicenzen; interpretaties variëren van letterlijke tot symbolische en van futuristische tot historistische benaderingen.