dijkdoorbraak

Dijkdoorbraak is een opening of scheur in een dijk waardoor water uit zee of een rivier ongecontroleerd binnendringt en het achterliggende land onder water zet. Het is een van de belangrijkste risico’s bij kust- en rivierdijken en kan leiden tot plotselinge overstromingen.

De dijkdoorbraak ontstaat meestal door een combinatie van factoren: overtopping tijdens stormvloeden of hoogwater, erosie van de dijkvoet of het talud, interne erosie (piping) waardoor water door de dijk heen sijpelt, verzakkingen en verzwakking door veroudering of onvoldoende onderhoud. Breekpunten kunnen klein beginnen maar snel uitgroeien, waardoor een aanzienlijke opening ontstaat die vrij plotseling verder kan ontstaan onder invloed van waterdruk en golven.

Gevolgen zijn onder meer plotselinge overstroming van achterliggende gebieden, verlies van landbouwgrond, schade aan woningen en infrastructuur (wegen, spoorlijnen), en vereiste evacuaties. Noodmaatregelen bestaan uit het sluiten van sluizen, het tijdelijk aanleggen van dammen of zandzakken, en het inzetten van pompen en andere pumpingsystemen. Op langere termijn volgen herstelwerkzaamheden en versterkingsmaatregelen aan het dijklichaam.

Beheer en preventie richten zich op naleving van veiligheidsnormen, onderhoud en versterking door waterschappen en andere instanties, monitoring en waarschuwingssystemen, en rampenplannen. De watersnoodramp van 1953 in Nederland laat zien hoe dijkdoorbraken leidde tot grootschalige conflicten en tot ingrijpende beschermingsprojecten zoals Delta Works, bedoeld om herhaling te voorkomen.