cyberveiligheidsincidenten

Cyberveiligheidsincidenten zijn gebeurtenissen die de veiligheid van ICT-systemen en de bijbehorende gegevens raken en die de vertrouwelijkheid, integriteit of beschikbaarheid van informatie in gevaar brengen. Ze kunnen voortkomen uit hacking, malware, phishing, verkeerde configuraties, menselijke fouten en andere factoren. Doorgaans vergen ze snelle detectie en een gecoördineerde respons om schade te beperken.

Typen incidenten zijn onder meer datalekken waarbij persoonsgegevens of bedrijfsgegevens onbedoeld of misbruikt worden verspreid; malware-infecties zoals ransomware; misconfiguraties en kwetsbaarheden; phishing en social engineering; denial-of-service-aanvallen en supply chain-attacks. Naast aantoonbaar kwaadaardige actie kunnen ook incidentele storingen of fouten een cyberveiligheidsincident vormen.

Effecten van cyberveiligheidsincidenten variëren van financiële verliezen en operationele onderbrekingen tot reputatieschade en juridische of regelgevende consequenties. In de Europese Unie kunnen meldingsplichten volgen onder privacywetgeving zoals de AVG/GDPR en aanvullende nationale regels. Organisaties kunnen ook verplichtingen hebben ten aanzien van communicatie met betrokkenen en toezichthouders.

Respons en herstel verlopen meestal via een incidentresponsproces, vaak ondersteund door een CSIRT of security operations center. Belangrijke stappen zijn detectie, containment, eradication, herstel en communicatie, gevolgd door forensisch onderzoek en een evaluatie van lessen die daarna kunnen worden verwerkt in beleid en training. Incidenten dienen ook als aanleiding om beveiligingsmaatregelen te verbeteren en kwetsbaarheden proactief aan te pakken.

Preventie richt zich op een combinatie van governance, technologische controles en menselijke factors: risicobeoordelingen, patchbeheer, sterke toegangscontrole en multi-factor authenticatie, regelmatige back-ups en encryptie, continue monitoring, veilige softwareontwikkeling en training van medewerkers.