cryptografie

Cryptografie is de tak van informatica die zich bezighoudt met het beveiligen van informatie door wiskundige technieken. Het doel is vertrouwelijkheid, integriteit en authenticiteit bij communicatie en data. Cryptografie omvat encryptie (versleuteling), decryptie (ontsleuteling), sleutelbeheer en beveiligingsprotocollen. Ook cryptanalyse, de studie van het breken van cryptosystemen, maakt deel uit van cryptografie.

Historisch begon cryptografie met eenvoudige substitie- en transpositiecijfers. In de 20e eeuw werd het een wiskundige discipline met sleuteluitwisseling en openbare sleutels. Diffie–Hellman introduceerde in de jaren 70 het idee van publieke sleutels; RSA volgde. Digitale handtekeningen en cryptografische hashfuncties ontstonden om integriteit en authenticiteit te waarborgen.

Belangrijke crypto-primitieven zijn: symmetrische cryptografie, die dezelfde sleutel gebruikt voor versleuteling en ontgrendeling (bijv. AES); asymmetrische cryptografie, met een publiek en een privé sleutel (bijv. RSA, ECC). Hashfuncties zoals SHA-256 leveren korte, unieke representaties. Digitale handtekeningen verifiëren herkomst en integriteit. Protocollen als TLS beschermen data in netwerken; PGP en S/MIME beschermen e-mail.

Vandaag is cryptografie gebaseerd op wiskundige modellen en internationale normen. Kwantumcomputers vormen een dreiging voor veel huidige algoritmen; post-quantum cryptografie ontwikkelt weerbare opties. Belangrijke uitdagingen zijn sleutelbeheer, veilige implementaties en menselijke factoren. Cryptografie ondersteunt privacy, veiligheid en digitale transacties in vele sectoren.