contrastgeïnduceerde

Contrastgeïnduceerde letsels verwijzen naar weefselschade die volgt op toediening van contrastmiddelen, vooral iodische contrastmedia die worden gebruikt bij radiologisch onderzoek zoals CT-scans en angiografie. Het meest bestudeerde voorbeeld is contrastgeïnduceerde nefropathie, een vorm van acute nierinsufficiënte.

Diagnostische criteria voor contrastgeïnduceerde nefropathie zijn doorgaans een toename van serumcreatinine met ten minste 0,5 mg/dL of een stijging van 25% ten opzichte van het uitgangsniveau binnen 48 tot 72 uur na contrasttoediening, mits er geen andere oorzakelijke aandoening is aan te wijzen. Sommige richtlijnen beschrijven een bredere tijdsvenster of aanvullende criteria, maar de kern is de plotselinge, tijdelijk verminderde nierfunctie kort na blootstelling.

Risicofactoren voor contrastgeïnduceerde nefropathie omvatten bestaande nierziekte (vooral chronische nierschade), diabetes, dehydration en ouderen, hartfalen, gebruik van nefrotoxische medicijnen (zoals NSAID’s), hoge dosis contrast en herhaalde blootstelling binnen een korte tijd. Invasieve toediening (intra-arteriële toediening) draagt doorgaans meer risico met zich mee dan intraveneuze toediening.

Preventie en beheersing richten zich op risicoselectie en het minimaliseren van risico. Dit omvat adequate hydratatie vooraf en na de procedure met isotone zoutoplossing, het beperken van contrastdosis en het gebruik van laag- of iso-osmolair contrastmedia indien mogelijk. Alternatieve beeldvorming kan overwogen worden bij hoog risico. Bij patiënten die toch blootgesteld worden, monitoring van nierfunctie en het vermijden van verdere nefrotoxische medicijnen zijn aanbevolen. Behandeling is overwegend ondersteunend en afhankelijk van de ernst van de nierfunctiestoornis.