contestabiliteit

Contestabiliteit is een concept in de micro-economie dat beschrijft hoe de dreiging van potentiële toetreders de prijszetting en het gedrag van gevestigde bedrijven kan beïnvloeden, zelfs in markten met slechts één of enkele incumbents. Het kernidee is dat toetreding en uittreding zonder significante verzonken kosten mogelijk moeten zijn, zodat nieuwkomers daadwerkelijk kunnen toetreden als de prijs te hoog wordt.

Belangrijke voorwaarden zijn: weinig tot geen verzonken kosten bij toetreding en uittreding; toegang tot benodigde productiecapaciteit en inputs; voldoende transparante informatie over prijzen en kosten; geen ontoelaatbare wettelijke of regelgevende barrières; en de mogelijkheid om in korte tijd de markt te betreden en weer te verlaten.

Het mechanisme werkt als volgt: indien de dreiging van toetreding geloofwaardig is, kunnen incumbents hun prijzen en winsten beperken tot niveaus die bij concurrentie passen; de aanwezigheid van potentiële toetreders die vrij kunnen toetreden, zorgt voor discipline en kan markten doen gedragen als bij volkomen concurrentie, met lage lange termijnwinsten.

Kritiek en nuance: in de praktijk bestaan verzonken kosten, schaalvoordelen, merk- en netwerkeffecten, informatieproblemen en regelgevende drempels, waardoor contestabiliteit niet altijd hoog is. Bovendien kunnen innovatie en dynamische efficiëntie moeilijk in het model worden gevangen.

Historisch is contestabiliteit geïntroduceerd door William J. Baumol, John C. Panzar en Robert D. Willig in 1982. Het begrip wordt toegepast in regelgeving en toezicht; het helpt bepalen of beleid gericht op lagere toetredingsdrempels effectieve concurrentie kan bevorderen, met voorbeelden in transport, telecommunicatie en nutsvoorzieningen.