computerbesturingssysteem

Een computerbesturingssysteem (OS) is de basale softwarelaag die de hardware van een computer beheert en diensten verleent aan applicaties. Het coördineert bronnen zoals CPU-tijd, geheugen, opslag en invoer/uitvoer, en biedt een interface voor gebruikers en programma's om met de computer te communiceren. De belangrijkste taken omvatten procesbeheer (toekennen van rekenkracht aan lopende taken), geheugenbeheer (virtual memory en paging), bestandssystemen (organisatie en toegang tot bestanden), apparaatsturing (drivers voor randapparatuur), beveiliging en foutafhandeling, netwerken en een gebruiksvriendelijke of programmeerbare gebruikersinterface.

Er bestaan verschillende typen OS: desktop- en laptop-OS zoals Windows, macOS en Linux-distributies (bijv. Ubuntu, Fedora); mobiele OS zoals Android en iOS; server-OS voor bedrijfsomgevingen zoals Windows Server en Linux-servers; en embedded of realtime OS voor apparaten zoals routers en industriële systemen. De kernel kan monolithisch zijn (veel volledige OS'en zoals Linux), hybride (macOS, Windows NT) of in theorie microkernel-gericht; moderne systemen combineren modulariteit met prestaties en stabiliteit.

Ontwikkeling en licentie verschillen: veel Linux-distributies zijn open source en vrij te gebruiken, wijzigen en distribueren onder GPL-achtige licenties; macOS en Windows zijn propriëtair. Trendlijnen zijn virtualisatie en containers, waardoor meerdere omgevingen op dezelfde hardware kunnen draaien en software in geïsoleerde omgevingen kan worden uitgevoerd.

Een OS vormt de basis voor softwareontwikkeling, netwerken, beveiliging en de algemene werking van een computer, en evolueert voortdurend met technologische veranderingen en beveiligingsuitdagingen.