centromereerspecifieke

Centromere-specifieke elementen verwijzen naar eiwitten, chromatinestatus en andere factoren die specifiek gelokaliseerd zijn op het centromeer van chromosomen. Het centromeer is cruciaal voor de correcte chromosoomscheiding tijdens mitose en meiose, omdat het de kinetoorvorming en de binding aan microtubuli reguleert.

Een sleutelcomponent is CENP-A, een centromere-specifieke histon H3-variant die een epigenetisch geheugen van het centromeer biedt.

Rond CENP-A wikkelt zich het CCAN-netwerk (CENP-C, CENP-N, CENP-T, enz.) dat op zijn beurt de KMN-machinerie (Knl1, Mis12, Ndc80) rekruteert, zodat microtubulusbinding mogelijk wordt.

Centromere-identiteit is meestal epigenetisch: in veel soorten kunnen neocentromeren ontstaan op niet-typische DNA-sequenties, terwijl CENP-A het geheugen draagt. Regionale centromeren, zoals bij mensen en planten, bevatten vaak lange herhalingssequenties, terwijl puntcentromeren zoals bij Saccharomyces cerevisiae op een specifieke sequentie zijn gebaseerd.

Fouten in centromere-specifieke onderdelen of kinetochore-assemblage kunnen leiden tot aneuploïdie en zijn geassocieerd met kanker en andere aandoeningen.