capactiteitsafstemming

Capaciteitsafstemming, ook gespeld als capactiteitsafstemming, is het proces waarbij de beschikbare capaciteit van arbeid, machines en faciliteiten wordt afgestemd op de verwachte vraag. Het doel is een evenwicht tussen levertijden, servicegraad en kosten, zodat de organisatie flexibel kan reageren op veranderingen in vraag en aanbod.

Het omvat het bepalen van benodigde capaciteit op korte en lange termijn, het egaliseren van workload (load leveling) en het afstemmen van productie- en serviceprocessen op inkomende orders. Factoren zoals seizoenspatronen, variabiliteit in vraag, leverings- en onderhoudstijden spelen een rol. Strategieën omvatten capaciteitplanning, flexibele inzet van personeel, ploegendienst, toewijzing van machines en, indien nodig, uitbesteding of insourcing.

Belangrijke concepten zijn onder meer bottleneck management, takt time en heijunka voor workload leveling, en het opnemen van capaciteitbuffers om onvoorziene variatie op te vangen. Methoden zoals aggregate planning, scenarioanalyse en simulatie worden toegepast om toekomstige capaciteitsbehoeften te projecteren en te testen.

Toepassingsgebieden zijn productieomgevingen, dienstverleners zoals gezondheidszorg en logistieke operaties waarbij personeel en middelen gelijktijdig moeten worden ingezet. Uitdagingen zijn onzekerheid in vraag, concurrentie en disrupties in de toeleveringsketen. Succes wordt gemeten aan capaciteitbenutting, doorlooptijd, servicelevel en kosten per eenheid.