bloedbank

Een bloedbank is een instelling of organisatie die bloed en bloedcomponenten verzamelt, test, verwerkt, opslaat en beschikbaar stelt voor transfusie. Bloed wordt gedoneerd door vrijwilligers en ingezameld via donorwervingscampagnes, bloedafnamepunten of mobiele inzamelingslocaties. In de bloedbank worden donaties gecontroleerd op veiligheid en, indien nodig, compatibiliteitsanalyse uitgevoerd voordat ze aan patiënten kunnen worden toegediend.

Belangrijkste activiteiten zijn donorwerving en -registratie, verzameling, laboratoriumtesten zoals screening op infectieziekten, bloedgroepsbepaling (ABO en Rh) en screening op allo- en autoantistoffen. Het bloed wordt vervolgens gescheiden in componenten zoals rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes, en soms cryoprecipitaat. De opslag en bewaartijden hangen af van het soort component: rode bloedcellen gekoeld (2-6°C) tot circa 42 dagen, bloedplaatjes bij kamertemperatuur met constante rotatie gedurende circa 5 dagen, plasma bevroren tot lange termijn (meestal tot een jaar).

Distributie en transfusie: voordat bloed aan een patiënt wordt toegediend, vindt compatibiliteitscontrole plaats (ABO/Rh en zo nodig kruisproef). Eenheden worden toegewezen aan ziekenhuizen op basis van behoefte en beschikbaarheid, met strikte traceerbaarheid van donor tot ontvanger.

Kwaliteit en regelgeving: bloedbanken opereren onder nationale of regionale wet- en regelgeving en een kwaliteitsmanagementsysteem om veiligheid, traceerbaarheid, privacy van donoren en kwaliteitsbewaking te garanderen.

Organisatie: in veel landen bestaan centrale bloeddiensten die nationaal of regionaal georganiseerd zijn; in andere systemen bestaan ziekenhuisbloedbanken die samenwerken met een centraal bloedvoorzieningssysteem.