betrouwbaarheidsmetrieken

Betrouwbaarheidsmetrieken zijn statistische en kwantitatieve maten die de betrouwbaarheid of dependability van een systeem, proces of meetinstrument weergeven. Ze worden toegepast in verschillende vakgebieden, zoals engineering, kwaliteitszorg, productontwikkeling en psychometrie, om de mate van consistentie, voorspelbaarheid en lange levensduur te beoordelen.

Voor meetinstrumenten in psychometrie en onderzoek verwijzen betrouwbaarheidsmetrieken naar de mate waarin een instrument consistente resultaten oplevert. Voorbeelden zijn internal consistency: Cronbach’s alpha en omega; test-hertest betrouwbaarheid; parallelle vormen betrouwbaarheid; en interraterbetrouwbaarheid zoals Cohen’s kappa, Fleiss’ kappa en intraclass correlation (ICC). Deze maten beïnvloeden de interpretatie van scores en de geldigheid van conclusies.

In engineering- en onderhoudscontexten verwijzen betrouwbaarheidsmetingen naar de kans dat een systeem functioneert zoals bedoeld zonder storing binnen een bepaald tijdsinterval. Belangrijke maten zijn MTBF (mean time between failures), MTTR (mean time to repair), uitval- en beschikbaarheidspercentages, en de betrouwbaarheidsfunctie R(t). Modellering met de hazard rate en de Weibull-verdeling is gebruikelijk voor levensduuranalyses en voorspellend onderhoud, inclusief de concepten van de bathtub curve en remaining useful life (RUL).

Bij interpretatie zijn data-ankerpunten zoals censurering, steekproefomvang en tijdshorizon cruciaal. Het kiezen van passende modellen (zoals SRGM voor software) en het combineren van meerdere metrieken geeft een vollediger beeld. Betrouwbaarheidsmetingen moeten worden aangevuld met validiteitsbeoordeling en rekening houden met de context en het doel van de meting.