besturingsgedeelte

Besturingsgedeelte is het deel van een machine of systeem dat verantwoordelijk is voor de besturing van de werking. Het interpreteert signalen van sensoren, verwerkt informatie en geeft commando’s aan actuatoren. Het kan analoog, digitaal of gemengd zijn en wordt vaak als een embedded subsystem binnen een groter apparaat uitgevoerd.

Typische componenten zijn sensoren en transducers, signaalconditionering, een controller (bijvoorbeeld een PLC, microcontroller of microprocessor), actuatoren (kleppen, motoren, relais), een voeding en communicatie-interfaces. In industriële omgevingen kan de controller centraal of verdeeld zijn; bij consumentenapparaten zit de besturing meestal op één printplaat.

De besturingsgedeelte kan open-loop of closed-loop zijn. Bij gesloten systemen wordt feedback van sensoren gebruikt om de uitvoer in realtime aan te passen, doorgaans met regelsystemen zoals PID-regelaars of toestandsautomaten. De besturing kan ook menselijke in- en uitvoer hebben via een HMI (human-machine interface) en kan gegevens uitwisselen met hogere systeemen (SCADA, MES of clouddiensten).

Toepassingen variëren van industriële automatisering en robotica tot autotechniek, huishoudelijke apparaten en gebouwbeheersystemen. Veiligheid en betrouwbaarheid zijn belangrijke aandachtspunten, met normen en praktijk voor functionele veiligheid en systeemvalidatie.

Etymologie: besturingsgedeelte is afgeleid van het werkwoord besturen (sturen) en gedeelte (deel). In Nederlandse vakliteratuur wordt het gebruikt om het controle- of stuurgedeelte van een elektromecannisch of mechatronisch systeem aan te duiden.