beschrijfbaarheidscomplexiteit

Beschrijfbaarheid is de eigenschap dat een fenomeen, entiteit of eigenschap kan worden uitgedrukt of onderscheiden in een taal, woordelijk of formeel. Het begrip komt voor in talenwetenschap, filosofie en wiskunde en heeft zowel descriptieve als formele aspecten.

In logica en wiskunde krijgt beschrijfbaarheid een specifieke betekenis als definieerbaarheid: een verzameling of eigenschap is definieerbaar in een structuur als er een formule bestaat die precies de elementen aanduidt waarvoor de formule waar is. Voorbeelden: in de natuurlijke getallen is “even zijn” definieerbaar als ∃x (n = 2x). Het concept laat zien welke eigenschappen toegankelijk zijn via taal en formules binnen een gegeven theorie.

De mate van beschrijfbaarheid hangt af van de taal of logische theorie die wordt gebruikt. Sommige eigenschappen zijn in één taal definieerbaar maar in een beperktere taal niet; andere aspecten zijn alleen beschrijfbaar met aanvullende middelen, wat kan leiden tot beperkingen of paradoxen bij zelfreferentie en oneindige structuren.

Toepassingen bevinden zich onder meer in semantische netwerken en ontologieën in de informatica, waar definities bepalen hoe objecten en hun relaties worden vastgelegd. In de filosofie en taalwetenschap draagt beschrijfbaarheid bij aan vragen over wat er mogelijk is om te benoemen, te definiëren en te begrijpen binnen een bepaald begrippenkader. See also: definability, describability, semantics.