beroepsexamen

Een beroepsexamen is een formele toets die bepaalt of een kandidaat voldoet aan de professionele normen die vereist zijn om een bepaald beroep te mogen uitoefenen. In Nederland en Vlaanderen regelt een beroepsexamen doorgaans de toelating tot het beroep met een beschermde titel. Het examen is onderdeel van het credentialing-proces en wordt georganiseerd door een professionele regulator of beroepsorganisatie, soms in samenwerking met onderwijsinstellingen. De exacte opzet verschilt per beroep, maar veelgebruikte onderdelen zijn schriftelijke toetsen, praktische toetsen of simulaties, en soms een portfolio-beoordeling of een gesprek over professioneel handelen en ethiek.

Om het examen te mogen afleggen gelden vaak voorwaarden zoals het afronden van een erkende opleiding, het volgen van een stage of praktijkervaring, taalvaardigheid en inschrijving bij de relevante regulator. De uitslag bepaalt of men het beroep mag uitoefenen onder de beschermde titel. Bij een geslaagd examen krijgt men meestal het recht om zelfstandig te praktiseren en zich te registreren. Een niet-slaagde kan vaak herkansing aanvragen of aanvullende opleiding of stages volgen.

Het begrip verschilt per sector; er bestaat niet één nationaal beroepexamen voor alle beroepen. Voor aspirant-kandidaten is het raadzaam de vereisten te raadplegen bij de relevante regulator of beroepsvereniging voor format, timing, kosten en voorbereiding.