basiskleuring

Basiskleuring is een term uit de histologie en pathologie die verwijst naar kleuringen met basische (positief geladen) kleurstoffen. Deze kleurstoffen binden vooral aan negatief geladen moleculen in cellen en weefsels, zoals DNA, RNA en bepaalde eiwitten. Daardoor komen basofiele structuren helder naar voren als blauw of paars onder de microscoop.

De belangrijkste basische kleuring is hematoxyline, vaak toegepast in combinatie met een mordant zodat het een stabiel complex vormt. Een veelvoorkomend voorbeeld is de hematoxylin-eosin (H&E) kleuring, waarbij hematoxyline de kern kleurt (paars/blauw) en eosine, een zuur kleuring, het cytoplasma en collageen roze tot rood kleurt. Andere basische kleuringen zijn methyleenblauw en toluidineblauw, die onder andere gebruikt worden voor het visualiseren van neurale weefsels, ribosomale rRNA en bepaald cytoplasmatisch materiaal.

Basiskleuring staat in contrast met zuur kleuring, waarbij zure (zuurgekleurde) kleurstoffen de basisch geladen structuren minder of licht kleuren. Zuur kleuring, zoals eosine, richt zich daardoor op cytoplasma, collageen en andere eiwitrijke componenten die acidofiel genoemd worden. In combinatie vormen basiskleuring en zuur kleuring vaak een diagnostisch nuttig contrast, zoals bij H&E, waarmee kernmorfologie en weefselstructuur duidelijk zichtbaar worden.

Toepassingen en overwegingen: basische kleuring is essentieel voor het beoordelen van kernarchitectuur, chromatinapatronen en celtypes in voorbereid weefsel. De uitvoering hangt af van fixatie, pH en de gebruikte mordants; veiligheids- en afvalbehandeling zijn eveneens relevante praktische aspecten.