arbeidsmarktspanning

Arbeidsmarktspanning is de mate waarin de arbeidsmarkt gespannen is, dat wil zeggen de balans tussen vraag naar arbeid en aanbod van arbeid. Het geeft aan hoe moeilijk het is voor werkgevers om vacatures te vervullen en voor werkzoekenden om geschikte banen te vinden. Een gespannen arbeidsmarkt vertoont vaak krapte in bepaalde sectoren of regio's en een hoge druk op lonen en wervingsinspanningen.

Indicatoren van arbeidsmarktspanning zijn onder meer de vacaturegraad (vacatures per 100 banen), de verhouding tussen vacatures en werkzoekenden, de werkloosheid en de tijd die nodig is om vacatures te vervullen. Ook loonontwikkeling en mismatchen op regionaal of sectoraal niveau spelen een belangrijke rol. Daarnaast kunnen veranderingen in arbeidsmobiliteit en demografische ontwikkelingen de spanning beïnvloeden.

Oorzaken en drijfveren van spanning omvatten conjunctuurbewegingen, vergrijzing en migratie, opleidings- en vaardigheidskloof tussen wat werkgevers vragen en wat werknemers kunnen leveren, geografische barrières en technologische verandering. Regulerings- en beleidsmatige factoren, zoals arbeidsvoorwaarden, wervingverplichtingen en imigratiebeleid, kunnen spanning versterken of verminderen.

Gevolgen van arbeidsmarktspanning zijn onder meer stijgende lonen en wervingskosten, knelpunten bij vervulling van vacatures en mogelijk beperktere productiviteitsgroei als mismatches aanhouden. Dit kan uiteindelijk invloed hebben op economische groei en inflatie.

Beleidsresponsen richten zich op het verkleinen van mismatches en het verbeteren van matching: investeren in onderwijs en omscholing, beter vakbond- en arbeidsmarktinformatie en matchingdiensten, bevorderen van arbeidsmobiliteit, gerichte subsidies of stimulansen voor werving en omscholing, en eventuele aanpassingen in immigratie- en arbeidsmarktregelingen.