alkylaluminiumverbindingen

Alkylaluminiumverbindingen zijn organoaluminium verbindingen die Al–C bindingen bevatten. De bekendste voorbeelden zijn trimethylaluminium (AlMe3) en triethylaluminium (Et3Al); ook dialkylaluminiumhydriden zoals Et2AlH en diisobutylaluminiumhydride (DIBAL-H) behoren tot deze klasse. In oplosmiddelen bestaan ze vaak als oligomeren (dimere of trimere structuren) met brugalkylgroepen. Door deze oligomere aard zijn ze vluchtig en zeer reactief, en ze reageren heftig met water, lucht en kooldioxide.

Structuur en eigenschappen: het aluminiumcentrum in deze verbindingen bevindt zich meestal in een tetraëdrische omgeving; in praktijk bestaan veel verbindingen als dimeren of polymeren met μ-alkylbruggen tussen Al-atomen. Ze zijn sterke Lewis-zuur en kunnen alkylgroepen doneren aan organische substraten of metalen in katalytische systemen. Bovendien kunnen ze fungeren als reducing agents of als alkyldonoren in diverse chemische reacties. Vanwege hun reactiviteit zijn ze doorgaans vocht- en luchtgevoelig en worden ze vaak onder inert atmosfeer opgeslagen en gebruikt.

Toepassingen: ze dienen als cocatalysten of activatoren in de polymerisatie van ethyleen en propyleen met metallocene- of Ziegler-Natta-katalysatoren. DIBAL-H is een veelgebruikt selectief reductiemiddel in organische synthese, bijvoorbeeld voor omzettingen van esters en nitriles naar aldehyden. Triethylaluminium en verwante verbindingen worden ook ingezet bij hydroalumination van alkenen en alkynen, waardoor waardevolle organoaluminiumintermediaire ontstaan.

Veiligheid en opslag: deze verbindingen zijn extreem reactief en vaak pyrof— bij contact met lucht en water kunnen hevige reacties optreden. Opslag geschiedt onder inert gas (N2 of Ar), in droge, goed gesloten vaten, met geschikte vlambeveiliging en toegepaste bestrijding tegen vuur.