afbreekprocessen

Afbreekprocessen zijn processen waarbij materialen of stoffen worden afgebroken tot kleinere eenheden of tot eenvoudiger verbindingen. Ze kunnen fysisch, chemisch of biologisch van aard zijn en komen voor in natuurlijke omgevingen, bij industriële processen en in behandelingssystemen zoals compostering en waterzuivering. Afbraak kan leiden tot gedeeltelijke eliminatie of tot mineralisatie, waarbij organische stoffen volledig worden omgezet in kooldioxide, water en mineralen. De snelheid van afbraak varieert sterk afhankelijk van de stof en de omgeving; sommige stoffen verdwijnen snel, andere blijven lang bestaan.

Afbraakprocessen worden doorgaans onderverdeeld in abiotische (fysisch-chemische) en biotische (biologische) processen. Abiotische mechanismen omvatten onder meer hydrolyse, oxidatie, fotodegradatie en thermische afbraak. Biotische afbraak gebeurt door micro-organismen zoals bacteriën en schimmels die enzymen gebruiken om organische verbindingen af te breken. Biologische afbraak kan leiden tot mineralisatie of tot vorming van tussenproducten die vervolgens verder worden afgebroken.

De snelheid van afbraak hangt af van factoren zoals temperatuur, vocht, zuurgraad, aanwezigheid van zuurstof en blootstelling aan licht, evenals van de kenmerken van de stof zelf (zoals structuur en polariteit) en de omgeving (bodem, water, biochemische activiteit). In milieus kan afbraak beperkte of snelle zijn; plastics en sommige synthetische verbindingen hebben vaak lage afbraaksnelheden in het milieu, terwijl organische afvalstoffen onder gecontroleerde omstandigheden sneller kunnen afbreken via compostering of bioremediatie. Afbraakonderzoek richt zich op het inzichtelijk maken van opbrengsten, tussenproducten en mogelijke milieueffecten bij verschillende afbraakroutes.