abnormaliteit

Abnormaliteit is een begrip dat verwijst naar een afwijking van wat gemiddeld of verwacht wordt binnen een bepaalde populatie of context. Het kan op verschillende manieren gedefinieerd worden: statistisch, normatief en functioneel. Statistische abnormaliteit verwijst naar waarden die ver afliggen van het gemiddelde, bijvoorbeeld outliers. Normatieve abnormaliteit betreft schendingen van maatschappelijke of culturele normen. Functionele abnormaliteit verwijst naar beperkingen in het functioneren die dagelijkse activiteiten bemoeilijken of het welzijn beïnvloeden.

In medische en psychologische context wordt abnormaliteit vaak gekoppeld aan ziekte of stoornis wanneer de afwijking gepaard gaat met significante distress of beperkingen in het dagelijks leven. Diagnostische systemen zoals DSM en ICD geven criteria om te beoordelen of iemand een aandoening heeft, maar deze criteria zijn cultureel en tijdsgebonden; wat als abnormal wordt gezien kan variëren tussen samenlevingen en door de tijd heen.

Kritische aspecten zijn onder meer dat abnormaliteit context-afhankelijk is en kan leiden tot stigmatisering of overdiagnostiek. Het onderscheiden van normale variatie van pathology vergt zorgvuldige afweging, inclusief culturele gevoeligheid en ethische overwegingen. Ook statistische outliers kunnen nuttige informatie bevatten, en descriptieve abnormaliteit hoeft niet automatisch klinische zorg te impliceren.

In andere velden kan abnormaliteit ook verwijzen naar afwijkingen van een verwachte norm in data, ontwerp of biologische systemen, zoals genetische anomalieën of technische foutmetingen. Zie ook: afwijking, deviantie, outlier, anomalie.