Zoetstoffen

Zoetstoffen zijn stoffen die aan voedingsmiddelen en dranken worden toegevoegd om ze zoet te maken. Ze worden vaak ingezet als vervanging voor suiker om calorie-inname te beperken of om een stabielere bloedsuikerspiegel te bereiken. In de Europese Unie worden zoetstoffen beoordeeld op veiligheid en krijgen zij een identificatiecode; ze kunnen in twee hoofdgroepen worden onderverdeeld: niet-calorische zoetstoffen en caloriereducterende zoetstoffen (polyolen).

Niet-calorische zoetstoffen leveren nauwelijks energie en geven hoge zoetheid met weinig calorische impact. Voorbeelden zijn aspartaam, sacharine, acesulfaam-K en sucralose. Ook steviolglycosiden (uit stevia) worden vaak als niet-calorische zoetstof ingezet. Deze stoffen worden na veiligheidsonderzoeken door EFSA en de Europese Commissie goedgekeurd en krijgen een toegewezen E-nummer; er geldt een aanvaardbare dagelijkse inname (ADI).

Polyolen of suikeralcoholen leveren minder calorieën dan suiker, maar niet helemaal geen calorieën. Voorbeelden zijn xylitol, sorbitol en erythritol. Ze geven zoetheid en hebben doorgaans minder invloed op de bloedsuikerspiegel; bij overmatige inname kunnen ze laxerend werken of darmklachten veroorzaken.

Voedings- en gezondheidsaspecten: zoetstoffen kunnen helpen bij diabetes en gewichtsbeheersing omdat ze weinig energie leveren; het langetermijneffect op gewicht is afhankelijk van totale voeding en gedrag. Sommige zoetstoffen kunnen de voorkeur voor zoet eten beïnvloeden of het proefgevoel van zoet veranderen. Aspartaam is niet geschikt voor personen met fenylketonurie. Regelgeving verplicht vaak een etikettering met de vermelding “toegevoegd zoetmiddel”.

Samengevat zijn zoetstoffen een diverse groep die suiker kan vervangen in voeding, variërend van niet-calorische tot caloriereducterende varianten, met gereguleerde veiligheid en labeling.