Woningmarktdruk

Woningmarktdruk is de mate waarin de vraag naar woningen het beschikbare aanbod overstijgt, wat doorgaans resulteert in stijgende prijzen en huren en in toenemende betaalbaarheidsproblemen voor huishoudens. De druk kan zich uitsluiten tot bepaalde regio’s of buurten waar vraag sterker is dan het woningaanbod, waardoor krapte en concurrentie op de markt ontstaan.

De oorzaken van woningmarktdruk zijn divers. Demografische groei, urbanisatie en verandering in huishoudensgrootte verhogen de vraag naar woningen, terwijl beperkingen in het aanbod ontstaan door bouw- en regelgeving, lange vergunningtrajecten, gebrek aan bouwgrond en stijgende bouw- en financieringskosten. Prijs- en hypotheekvoorwaarden kunnen ook de kopers- en huursector beïnvloeden, naast externe factoren zoals economische conjunctuur en migratiepatronen.

Indicatoren van woningmarktdruk zijn onder meer snelle stijgingen van huizenprijzen en huren, hogere prijs-inkomensverhoudingen, langere tijd op de markt voor koopwoningen, en toenemende betaalbaarheidsproblemen bij lagere en middeninkomens. Regionalisering van drukverdeling en ongelijke woningvoorraad kunnen leiden tot uitgesproken stedelijke krapte.

Gevolgen van aanhoudende druk zijn onder meer beperkte woningvoorraad voor jonge huishoudens, stijgende woonlasten, mogelijke verplaatsingen van economische activiteiten, en groeiende sociale spanning over betaalbaarheid en toegankelijkheid van huisvesting. Langdurige druk kan investerings- en mobiliteitsremmende effecten hebben.

Beleidsreacties richten zich op het vergroten van het woningaanbod (nieuwe bouw, herbestemming en meer betaalbare huur- en koopwoningen), het aanpassen van ruimtelijke ordening en regelgeving, en inkomensgerichte ondersteuning. Daarnaast wordt gekeken naar macrofinanciële maatregelen en betere toegang tot woningfinanciering en data.