Verkeerslichtoptimalisatie

Verkeerslichtoptimalisatie is het proces waarbij de timing en de fasering van verkeerslichten zodanig worden ontworpen en bijgestuurd dat de doorstroom van het verkeer verbeterd wordt, wachttijden afnemen en verkeersveiligheid wordt bevorderd. Doelstellingen kunnen onder meer reistijdreductie, vermindering van files, minder stops en minder uitstoot zijn, met aandacht voor voetgangers, fietsers en OV.

Belangrijke elementen zijn de cycluslengte, groenverdeling per beweging (groen- en roodtijden), en de afstelling tussen kruispunten (offset). Daarnaast bepaalt de fasering welke richting gelijktijdig groen krijgt en hoe overliggende kruispunten op elkaar zijn afgestemd om een groene golf langs een corridor te creëren. Detectie en communicatie leveren real-time input.

Technieken variëren van vaste tijdschema's met voorgeschreven tijden tot actuated controls die reageren op verkeersvraag, en adaptieve verkeersbeheersystemen die continu het signaal afstemmen op actuele omstandigheden. Veel gebruikte systemen zijn adaptieve controles zoals SCOOT en SCATS, en simulatiemodellen of optimisation tools die locaties kalibreren en plannen voorstellen. Data uit wegdetectors, camera’s, en soms signaleringsinformatie uit OV- of fietsnetwerken vormen de basis.

Het implementatieproces omvat het vaststellen van doelstellingen, inventarisatie van huidige signalen, kalibratie van modelparameters, offline simulatie en vervolgens veldtests. Evaluatie gebeurt met indicatoren zoals gemiddelde reistijd, vertraging per voertuig, aantal stops, queue length en betrouwbaarheid van reistijden. Periodieke bijstelling is vaak nodig door veranderende verkeersvraag en infrastructuur.

Verkeerslichtoptimalisatie kan de verkeersdoorstroming verbeteren, veiligheid bevorderen en operationele kosten verlagen. Uitdagingen zijn onder meer verkeersmix, fluctuaties in vraag, weersomstandigheden en de noodzaak van realtime data en onderhoud van detectieapparatuur. Het concept staat centraal in stedelijke verkeersmanagement en duurzame mobiliteitsdoelstellingen.