Teeltvormen

Teeltvormen verwijzen naar de vormen waarin planten worden gehouden, gevormd en onderhouden tijdens de teelt, met als doel grootte, opbrengst, lichtinval en arbeidsbelasting te optimaliseren. Het omvat snoei- en trainingsmethoden, evenals de keuze voor steunen en trainingssystemen die de groei sturen.

In de fruitteelt worden veelvoorkomende teeltvormen toegepast zoals hoogstam, halfstam en laagstam. Hoogstam houdt een hoge stam met een laterale takstructuur aan, wat ruimte en mechanisatie mogelijk maakt; laagstam is compacter en bevordert snelle oogst en efficiënte teelt op kleinere percelen. Espalier (spalier) is een vorm waarbij bomen langs een rooster of muur worden geleid, ideaal voor compacte tuinen en kasomstandigheden. Bij wijnbouw komen trainingssystemen als Guyot, cordon, Gobelet (ijsbeer) en Sylvoz veel voor; deze systemen sturen de wijnstok en optimaliseren zonlichttoegang en arbeid.

Voor ornamentale toepassingen bestaan ook teeltvormen zoals topiary, waarmee struiken en bomen door snoei een gewenste sculpturale vorm krijgen. Daarnaast bestaan er verschillende systemen voor kamerplanten en serres die rekening houden met beperkte ruimte en ventilatie.

Keuze voor een teeltvorm hangt af van de plantensoort, klimatologische omstandigheden, bodem, gewenste opbrengst en mechanisatie. Snoei- en onderhoudsregimes spelen een cruciale rol: snoeien vindt doorgaans in de winter plaats, met aanvullende zomersnoei of leidingaanpassingen om de vorm te behouden. Een goede afstemming van teeltvorm op ruimte, arbeid en machinegebruik verhoogt efficiëntie en plantgezondheid.