Stemsysteem

Stemsysteem is het bovengrondse deel van een plant en omvat de stengels, bladeren, knoppen en bloemknoppen. Het vormt de verbinding tussen wortels en reproductieve organen en heeft zowel structurele als metabole functies. Het shoot system werkt samen met het wortelstelsel om water, mineralen en organische stoffen door de plant te transporteren en biedt ondersteuning voor bladeren en bloemen.

Belangrijke functies van het stemsysteem zijn transport, ondersteuning, opslag en voortplanting. Transport gebeurt via de vaatbundels: xyleem voert water en opgeloste mineralen aan, floeem vervoert organische stoffen zoals suikers van de fotosyntheze naar groei- en opslagplaatsen. Bladeren in het stemsysteem doen aan fotosynthese en leveren de meesten van de suikers die door floeem worden verspreid. Daarnaast kunnen stengels opslagfuncties hebben, vooral bij kruidachtige planten of opslagstengels zoals knollen.

Stammen en stengels variëren sterk in vorm en gedrag. Er wordt onderscheid gemaakt tussen kruidachtige stengels en houtachtige stengels. Stems kunnen rechtop staan, klimmen via steunpunten of wapenen zich kruipend over de ondergrond. Planten vertonen vaak apicale dominantie, waarbij de groeipunten aan de top de groei van zijdelingse scheuten reguleren.

Er zijn gespecialiseerde typen stengels die een rol spelen bij vegetatieve voortplanting en opslag. Stolonen zijn horizontale, meestal boven- of oppervlakkig liggende stengels die nieuwe planten veroorzaken. Rhizomen zijn ondergronds liggende stengels die opslag en vegetatieve voortplanting mogelijk maken. Knollen zijn verdikte opslagstengels die zetmeel en reserves bevatten.

Samenvattend vormt het stemsysteem de bovenste helft van de plant en levert het cruciale functies op het gebied van transport, structuur, opslag en reproductieve strategie.