Ruimtehavens

Ruimtehavens zijn faciliteiten die ontworpen zijn om toegang tot de ruimte mogelijk te maken. Ze bieden de infrastructuur voor de volledige ruimtevaartcyclus, van bouw en testen van ruimtevaartuigen tot lanceeroperaties en terugkeer of vervolg in de ruimte. Een ruimtehaven omvat doorgaans lanceerplatforms, opslag en systemen voor brandstoffen, integratie- en testfaciliteiten, een missiecontrolecentrum en infrastructuur voor logistiek, onderhoud en personeel. Daaraan gekoppeld zijn grond- en ruimtetelemetrie- en trackingnetwerken, luchtvaart- en ruimtevaartveiligheidsdiensten en faciliteiten voor training en operationele planning.

Ruimtehavens variëren in type en locatie. Ze bevinden zich vaak langs kusten of dichter bij de evenaar om de efficiëntie van raketlanceringen te bevorderen, maar er bestaan ook landbases en zeeplatforms. Traditioneel waren ruimtehavens nationaal gesteunde installaties, maar de afgelopen decennia zijn commerciële aanbieders sterk toegenomen, met meerdere klanten en multi-user faciliteiten. In veel gevallen richten ruimtehavens zich op specifieke families van systemen, zoals korte- en middellange afstandssystemen, herbruikbare motoren of cargo en bemande missies, maar de trend is naar veelzijdigheid en gedeelde inzet.

Economische en maatschappelijke impact kan aanzienlijk zijn: werkgelegenheid, technologische ontwikkeling en regionale vernieuwing. Tegelijk bestaan er milieu- en veiligheidszorgen, zoals uitstoot, geluid, ruimteafval en risico’s voor omliggende gebieden; waakzaamheid, strikte naleving van regelgeving en samenwerking met ruimte- en luchtvaartautoriteiten zijn cruciaal.

Voorbeelden van bekende ruimtehavens zijn de Guiana Space Centre in Kourou, Frans-Guyana; het Kennedy Space Center in Florida, Verenigde Staten; en Baikonur in Kazachstan. Wereldwijd wordt de infrastructuur verder ontwikkeld door overheden en private bedrijven, waardoor meer landen toegang tot ruimte krijgen.