Rijgedrag

Rijgedrag is de manier waarop mensen zich achter het stuur gedragen bij het besturen van een voertuig. Het omvat naleving van verkeersregels, houding ten opzichte van veiligheid en de combinatie van persoonlijkheidskenmerken en omgevingsfactoren die het rijgedrag beïnvloeden. Rijgedrag is een belangrijke factor in verkeersveiligheid en kan variëren van defensief tot risicovol gedrag.

Typen rijgedrag omvatten: naleving van snelheid en afstand, duidelijk aangeven van richting en veranderingen van rijstrook, het dragen van gordels en het gebruik van mobiele apparaten tijdens het rijden. Risicovol rijgedrag omvat agressief rijden (zoals bumperkleven, chaotisch inhalen), te hoge snelheid, afleiding, rijden onder invloed van alcohol of drugs en vermoeidheid.

Factoren die rijgedrag sturen zijn onder meer persoonlijke kenmerken (leeftijd, ervaring, risicobereidheid), attitudes ten opzichte van veiligheid, sociale normen en handhaving, evenals situatie- en omgevingsomstandigheden zoals druk verkeer, weersomstandigheden en tijdstip van de dag. Technische voorzieningen in voertuigen en rijhulpsystemen kunnen ook het gedrag beïnvloeden.

Gevolgen van rijgedrag blijken in verkeersveiligheidstatistieken: regelmatig roekeloos rijden en afleiding verhogen het risico op ongevallen en letsel. Onderzoeken onderscheiden defensief rijgedrag van risicogedrag en gebruiken gegevens uit ongevallen, meldingen en nearmisses om patronen te begrijpen.

Rijgedrag wordt gemeten met enquêtes, observationele studies en analyses van ongevallen- en politiedata. Interventies richten zich op voorlichting, handhaving en technologische ondersteuning, zoals snelheidsbeperking, detectie van afleiding, telematica-feedback en training in defensief rijden. Beleidsmaatregelen omvatten rijopleiding, graduated licensing en publieke campagnes om alcohol, vermoeidheid en afleiding terug te dringen.