Repeatabilityvariatie

Repeatabilityvariatie, soms vertaald als within-measurement variation, is het deel van de meetfout dat bestaat uit de variatie tussen opeenvolgende metingen die door dezelfde waarnemer met hetzelfde meetinstrument onder dezelfde omstandigheden worden uitgevoerd. Het geeft aan hoe consequent een meting kan worden herhaald als alle andere factoren constant blijven.

In de metrologie wordt repeatabilityvariatie onderscheiden van reproduceerbaarheidsvariatie, die wordt veroorzaakt door variatie tussen verschillende waarnemers of meetsystemen. Samen bepalen deze componenten de totale variatie die gepaard gaat met een meetoplossing. Repeatabilityvariatie verwijst dus naar de within-system bronnen van fout, terwijl reproduceerbaarheid zich richt op tussen-operator of tussen-instrument variatie.

Beoordeling gebeurt vaak in een gauge R&R-studie (gauge repeatability and reproducibility). Hierbij meet men dezelfde onderdelen meerdere keren met hetzelfde instrument en door dezelfde waarnemer, om de within-operator variatie te kwantificeren. Een statistische analyse, zoals ANOVA of variantiecomponenten, scheidt de bronnen van variatie en identificeert wat bijdraagt aan de repeatabilityvariatie.

Vermindering van repeatabilityvariatie kan door onder meer duidelijke procedureregels, getrainde en consistente operators, regelmatige instrumentkalibratie en onderhoud, betere fixtures, temperatuurcontrole en, waar mogelijk, automatisering van de meting. Door de factoren die binnen de meetopstelling liggen te beheersen, wordt de betrouwbaarheid van herhaalde metingen vergroot.