Rendementregulering

Rendementregulering is een reguleringsmechanisme dat door toezichthouders wordt toegepast in gereguleerde sectoren zoals elektriciteit, gas, water en transport. Het doel is om een stabiel en redelijk rendement op legale investeringen te waarborgen, terwijl consumenten betaalbare tarieven behouden. Het mechanisme probeert investeringen in infrastructuur mogelijk te maken en tegelijk prikkels te bieden voor efficiëntie.

Het concept berust op het vaststellen van een toegestane opbrengst voor de gereguleerde onderneming op basis van een gereguleerde activabasis (RAB) en een verondersteld kostprijs van kapitaal, vaak uitgedrukt als de gewogen gemiddelde kosten van kapitaal (WACC). De regulator berekent de toegestane inkomsten, zodat de onderneming haar kosten kan dekken en een bepaald rendement kan realiseren.

In de praktijk omvat rendementregulering het bepalen van de RAB, rekening houdend met activa, afschrijving en toekomstige investeringen, evenals operationele kosten. De toegestane inkomsten worden meestal vastgesteld voor een termijn van meerdere jaren, met periodieke herzieningen of true-ups om afwijkingen in kosten, investeringen of marktcondities te corrigeren.

Voordelen van deze aanpak zijn voorspelbaarheid voor investeerders, stabiliteit van tarieven voor consumenten en stimulering van langetermijninvesteringen. Nadelen zijn onder meer de kans op over- of onderinvestering (gold-plating of onder-investering), regeltlag en complexiteit, en de mogelijkheid van remmende prikkels bij inefficiënte kosten.

Rendementregulering wordt vaak toegepast in combinatie met andere reguleringsinstrumenten en is in veel landen ingevoerd onder toezicht van een nationale regulator. In Nederland hanteert de Autoriteit Consument & Markt deze benadering bij gereguleerde netbeheerders.