Rasterstructuren

Rasterstructuren is een verzamelnaam voor de datastructuren en opslagwijzen die worden gebruikt om rasters te representeren, te bewaren en te raadplegen. Een raster is een regelmatige grid van cellen (pixels) waarin elke cel een waarde bevat, zoals een reflectiewaarde, hoogte of classificatie. In geheugenrepresentaties wordt vaak gewerkt met een tweedimensionale array, waarbij elke positie een celwaarde bevat. Voor grote datasets worden rasterdata vaak opgedeeld in blokken of tiles, zodat I/O en verwerking gericht en parallel uitgevoerd kunnen worden.

Voor multi‑resolutie toepassingen bestaan rasterstructuren uit piramides of overviews: lagere resoluties worden opgeslagen zodat een snelle globale weergave mogelijk is en details op aanvraag kunnen worden geladen. Quadtree- of pyramide-gebaseerde indelingen worden ook gebruikt om efficiënte opslag en snelle toegankelijkheid te verbeteren; in webkaarten en GIS-systemen zijn tiling- en indexeringsschema’s hierbij gangbaar.

Opslag en compressie spelen een belangrijke rol: rasterdata kan lossless worden opgeslagen (bijv. TIFF met Deflate/LZW) of lossy (JPEG) afhankelijk van kwaliteitsbehoefte en opslagruimte. Daarnaast zijn chunking of tilesubdivisie veelgebruikt om schaal- en performancedoor I/O te optimaliseren. Metadata zoals georeferering, meerdere banden (multiband), CRS, resolutie, extent en nodata-waarden bepalen hoe het raster zich verhoudt tot de echte ruimte.

Toepassingen van rasterstructuren bevinden zich in geografische informatiesystemen, remote sensing, digitale hoogte- en oppervlaktedatabestanden en beeldverwerking. De keuze van structuur hangt af van het gewenste samenspel tussen opslag, toegangspatronen en analysetoepassingen.