Radiogeleiding

Radiogeleiding is een navigatietechniek die radioverkeer gebruikt om positie te bepalen en beweging te sturen. Systemen kunnen zowel positionering leveren als begeleiding tijdens een traject, bijvoorbeeld bij routeplanning, holding-patronen of landingen.

In het principe zenden zenders signalen uit met herkenbare identifiers en tijd- of fase-informatie. Een ontvanger berekent uit tijdsvertraging, fase of Doppler verschuiving positie, koers of afstand. Sommige systemen leveren alleen positie, anderen sturen direct begeleidings- of sturingsinformatie.

Bekende aardgebonden systemen zijn in de luchtvaart VOR, VOR/DME en NDB, en ILS voor instrumentlanding. Voor scheepvaart bestaan vergelijkbare radionavigatiesystemen en maritieme beacons. Sinds de opkomst van satellietnavigatie is GPS en andere GNSS wereldwijd beschikbaar voor positie en snelheid, vaak aangevuld met lokale radiodiensten.

Toepassingen liggen vooral in de luchtvaart en scheepvaart, maar radiogeleiding vindt ook toepassing in rail- en wegverkeer en in operationele begeleiding van voertuigen. Het stelt gebruikers in staat bij beperkte zichtbaarheid of langeafstands-navigatie nauwkeurig te werken.

Historisch gezien begonnen radiogeleiding met eenvoudige richtingbepaling en RDF-ontvangers. Later kwamen VOR/NDB en LORAN, en uiteindelijk ILS en DME. In de afgelopen decennia heeft GNSS de basis uitgebreid met wereldwijde dekking, waarbij satellietsignalen worden aangevuld met lokale systemen.

Regulering vindt plaats via ITU-frequentieplanning en ICAO-standaarden, aangevuld met nationale regels. Apparatuur moet voldoen aan betrouwbaarheidseisen en onderhoudsnormen om veiligheid en interoperabiliteit te waarborgen.