Proliferatief

Proliferatief is een bijvoeglijk naamwoord dat verwijst naar proliferatie, de toename in aantal van cellen of weefsels doordat zij zich delen. Het beschrijft vaak processen waarin cellen vermenigvuldigen en nieuw weefsel vormen, of waarin weefsel sneller groeit dan normaal.

In de geneeskunde wordt de term veel gebruikt voor fasen waarin weefsel zich herstelt of vergroot: tijdens wondgenezing ondergaat het weefsel een proliferatief stadium waarin keratinocyten en fibroblasten zich delen, granulatieweefsel ontstaat en angiogenese plaatsvindt om nieuw bloedvatnetwerk te vormen. Deze fase is essentieel voor herstel, maar kan leiden tot overmatige littekenvorming als de proliferatie uit de hand loopt.

In de pathologie verwijst proliferatief vaak naar verhoogde celgroei. Het kan wijzen op een actieve tumor of op andere conditionele veranderingen in weefsels. De mate van proliferatie wordt in veel gevallen beoordeeld aan de hand van een proliferatie-index, bijvoorbeeld gemeten met markers zoals Ki-67, die aangeven hoeveel cellen zich op een bepaald moment delen.

Voorbeelden van gebruik zijn proliferatieve retinopathie in de oogheelkunde, waarbij fibroblasten en gliacellen prolifereren op het netvlies en in het glasvocht, leiden tot littekenvorming en mogelijk verlies van zicht. In de dermatologie komt het begrip voor bij proliferatieve littekens, zoals keloïden, waarbij ongewoon veel bindweefsel en cellen doorgroeien. Proliferatief is daardoor een neutrale, beschrijvende term die zowel normale genezing als pathologische groei kan aanduiden.