Privéleven

Privéleven is de persoonlijke sfeer van een individu die beschermd wordt tegen ongewenste inbreuk door anderen. Het omvat onder meer het huishouden, familie en intieme relaties, gezondheid, financiën en de gegevens die iemand privé houdt of online deelt. Het begrip gaat verder dan toevallige informatie: het gaat om de omstandigheden waarin iemand zich privé kan voelen en waar de ruimte voor persoonlijke autonomie en keuze bestaat.

In de Europese Unie en in Nederland wordt privacy grotendeels beschermd door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) en aanvullende wetten. De AVG regelt hoe organisaties persoonsgegevens mogen verwerken, met rechten voor personen zoals inzage, correctie, verwijdering, beperking van verwerking en dataportabiliteit. Daarnaast bestaan er grondrechten en nationaal recht die rechten op privéleven en vertrouwelijkheid garanderen. De wetgeving zoekt een balans tussen privacy en legitieme belangen zoals veiligheid, nieuwsjournalistiek en wetenschappelijk onderzoek; uitzonderingen en proportionaliteit zijn daarbij belangrijke toetsingscriteria.

Praktisch gezien raakt privéleven elke dag aan onderwerpen zoals online privacy, data-verzameling door bedrijven, tracking en profiling, communicatie-uitwisseling, en surveillancemaatregelen. In werksomgevingen gelden aanvullende regels over toezicht en vertrouwelijkheid; in de publieke sfeer geldt een afweging tussen privacy en openbaar belang.

Privéleven blijft een centraal onderwerp in beleid en maatschappelijke debatten, vooral bij technologische ontwikkelingen zoals cookies, smartphones en cloud-diensten. Het begrip verwijst uiteindelijk naar de ruimte waarin iemand autonomie kan uitoefenen zonder onrechtmatige inmenging.