Precipitaatdeeltjes

Precipitaatdeeltjes zijn de vaste deeltjes die ontstaan wanneer opgeloste ionen uit een oplossing neerslaan als een onoplosbaar of slecht oplosbaar zout. Het gevormde vast materiaal heet een precipitaat of neerslag. Deeltjes kunnen variëren van nanometer- tot micrometerformaat en komen zowel in kolloïdale systemen als in grotere aggregaten voor.

Het ontstaan van precipitaatdeeltjes verloopt via nucleatie en groei: bij overschrijding van de oplosbaarheidslimiet vormen zich initiële kernen (nucleatie), waartoe vervolgens materiaal documental groeit. Deeltjes kunnen afzonderlijk blijven bestaan of agglomereren en ondergaan vaak Ostwald-rijping, waarbij kleinere deeltjes oplossen en zich herverplaatsen naar grotere, meer stabiele deeltjes. De morfologie en kristalliniteit hangen af van de specifieke chemische samenstelling, aanwezige stabilisatoren en omstandigheden zoals temperatuur en pH.

Factoren die de vorm en grootte van precipitaatdeeltjes beïnvloeden zijn onder meer de mate van supersaturatie, temperatuur, pH, ionensterkte en de aanwezigheid van complexvormende liganden. Het ontstaan en de groei kunnen leiden tot verschillende vormen, van fijne kolloïden tot korrelige aggregaten, met uiteenlopende kristallografie en oppervlakte-eigenschappen zoals de zeta-potentiaal, die de stabiliteit van suspensies beïnvloed.

Characterisatie van precipitaatdeeltjes gebeurt vaak met elektronengebaseerde microscopie (zoals TEM of SEM), dynamische lichtverstrooiing, X-ray diffractie en zeta-potentiaalmetingen. Toepassingen en implicaties liggen onder meer in waterbehandeling (reductie van schaal en verwijdering van opgeloste ionen), geochemie en mineralogie, evenals in farmaceutische en industriële processen waar beheersing van neerslag van belang is.