Operatieprocedures

Operatieprocedures zijn formele, gestandaardiseerde instructies die beschrijven hoe medische of chirurgische procedures moeten worden uitgevoerd. Ze omvatten doorgaans de doelstelling, indicaties en contra-indicaties, de benodigde teams en rollen, een duidelijke opeenvolging van handelingen, de vereiste instrumenten en materiaal, sterielheids- en infectiepreventiemaatregelen, anesthesie- en pijnbeheersingsmaatregelen, intraoperatieve monitoring, patiëntveiligheidscontroles en postoperatieve verzorging en documentatie.

Het doel is om patiëntveiligheid en behandelkwaliteit te verhogen door eenduidigheid en voorspelbaarheid te bieden, variatie in uitvoering te verminderen en training, evaluatie en naleving van professionele richtlijnen te faciliteren. Door duidelijke procedures ontstaat ook een basis voor onderwijs, competentiebeoordeling en kwaliteitsverbetering.

Een operatieprocedure bevat doorgaans ook indicaties en contra-indicaties, de vastgestelde stappen, vereiste personeel en rollen, een lijst van instrumenten en materialen, protocollen voor steriel werken en infectiepreventie, details over anesthesie en pijnbestrijding, intraoperatieve monitoring, omgang met complicaties en de postoperatieve zorg en documentatie. Nauwkeurige documentatie ondersteunt traceerbaarheid en verantwoording.

Ontwikkeling en governance gebeuren door multidisciplinaire teams zoals chirurgen, anesthesiologen, verpleegkundigen, operatieassistenten en kwaliteitspecialisten. Zij baseren zich op wetenschappelijke richtlijnen en lokale protocollen, met goedkeuringsprocedures en periodieke herzieningen. Digitalisering via elektronische patiëntendossiers en kwaliteitsmanagementsystemen vergemakkelijkt versiebeheer en naleving.

Implementatie omvat training, competentiebeoordeling, checklist- en time-outcontroles, integratie in workflows en regelmatige audits. Uitdagingen bestaan uit variatie tussen instellingen, beperkte middelen en de spanning tussen standaardisatie en klinisch oordeel. Zie ook standaardwerkwijzen en klinische paden.