Ontwerppatronen

Ontwerppatronen zijn beproefde oplossingen voor veelvoorkomende problemen bij het ontwerpen van software. Ze bieden generieke, herbruikbare sjablonen die in verschillende contexten kunnen worden aangepast. Patronen helpen bij het vastleggen van best practices en verbeteren communicatie tussen ontwikkelaars.

Ontwerppatronen worden doorgaans onderverdeeld in drie hoofdtypen: creational (creëren van objecten), structural (samenstelling van objecten), en behavioral (gedrag en interactie tussen objecten). Voorbeelden per type zijn: creational: Singleton, Factory Method, Abstract Factory, Builder, Prototype; structural: Adapter, Bridge, Composite, Decorator, Facade, Flyweight, Proxy; behavioral: Observer, Strategy, Command, Iterator, State, Template Method, Visitor, Mediator, Chain of Responsibility.

De bekendste verzameling is Design Patterns: Elements of Reusable Object-Oriented Software, gepubliceerd in 1994 door Erich Gamma, Richard Helm, Ralph Johnson en John Vlissides.

Voordelen van het toepassen van ontwerppatronen zijn onder meer verbeterde herbruikbaarheid, onderhoudbaarheid en leesbaarheid, betere decoupling en een gedeelde vocabulaire tussen teamleden. Patronen helpen ook bij het communiceren van ontwerpkeuzes en bij het evalueren van alternatieve oplossingen.

Patronen zijn geen kant-en-klare codebouten; ze moeten worden aangepast aan de context en de taal en technologie die worden gebruikt. Overmatig of onnodig gebruik kan leiden tot overengineering en extra complexiteit. Gebruik dient daarom doelbewust en contextueel te gebeuren.