Ontwerpdocumentatie

Ontwerpdocumentatie is een verzameling documenten die het ontwerp van een product, systeem of toepassing vastlegt. Het dient als communicatiemiddel tussen betrokkenen en als referentie voor implementatie, validatie en onderhoud. Door ontwerpbeslissingen, randvoorwaarden en rationale te documenteren, bevordert het consistentie en traceerbaarheid.

De scope omvat doorgaans functioneel ontwerp (wat het systeem doet), technisch ontwerp (hoe het wordt opgebouwd), gebruikersinterface en interactie, data- en integratieontwerp, beveiliging en performance, en migratie- of uitfaseringstrajecten. In veel organisaties worden ook architectuurdiagrammen, databaseontwerpen en deployment- en infrastructuurplannen opgenomen. Binnen softwareprojecten is het ook gebruikelijk om ontwerpkeuzes te koppelen aan requirements en risico’s.

Een ontwerpdocument bevat meestal: doel en scope, stakeholders, eisenafbakening, ontwerpkeuzes en rationale, architectuur- en componentindeling, interfaces, datamodellen, algoritme- of procesbeschrijvingen, beveiligings- en kwaliteitsaspecten, test- en validatiecriteria, migratie- en implementatieplannen, en traceerbaarheidsmatrix. Diagrammen zoals architectuurdiagrammen, UML- of BPMN-diagrammen en ER-modellen kunnen aanwezig zijn.

Proces en governance: ontwerpdocumentatie wordt doorgaans aangemaakt in een iteratief proces, met reviewrondes, goedkeuring en versiebeheer. Traceerbaarheid van requirements naar ontwerp en van ontwerp naar tests is vaak verplicht. Documenten worden beheerd in een repository en onderhouden tijdens de hele lifecycle.

Doelgroepen: ontwikkelaars, testers, operationele teams, onderhoudsengineers en projectstakeholders. Het document dient duidelijk en beknopt te zijn, zodat nieuwe teamleden snel context krijgen. Na oplevering kan de ontwerpdocumentatie dienen als basis voor implementatie, acceptatietesten en toekomstige wijzigingen.