Onderpandwaarde

Onderpandwaarde is de waarde van het onderpand dat een kredietverstrekker als zekerheid voor een lening accepteert. Deze waarde bepaalt mede hoeveel er maximaal geleend kan worden en wordt vaak uitgedrukt als onderdeel van de loan-to-value (LTV) ratio. Het onderpand kan bestaan uit onroerend goed (zoals een woning of bedrijfsgebouw), roerende zaken (inventaris, materieel), vorderingen (debiteuren) of financiële instrumenten (effecten).

De onderpandwaarde kan verschillen van de marktwaarde van het onderpand. Bij een gedwongen verkoop is de opbrengst doorgaans lager dan bij een normale verkoop. Voor de waardebepaling worden doorgaans taxatierapporten, marktprijzen, brokeropinies of automatische waarderingsmodellen gebruikt. De gekozen methode, het tijdstip van waardering en de beschikbaarheid van informatie bepalen de uiteindelijke onderpandwaarde.

Waardedalingen kunnen door economische verschuivingen, veroudering, veranderende marktvraag of liquiditeitsproblemen ontstaan. Als de onderpandwaarde daalt ten opzichte van de vereiste marge, kan de kredietnemer worden gevraagd extra zekerheden te leveren, de lening worden herzien of een deel van de schuld worden afgelost. Bij betalingsproblemen kan het onderpand worden verkocht om de vordering te verhalen.

In juridisch opzicht ontstaat zekerheid meestal door een pandrecht, hypotheek of soortgelijke zekerheid, waardoor de kredietgever bevoegd is het onderpand te realiseren bij wanbetaling, met prioriteit boven andere schuldeisers. De onderpandwaarde is een kernbegrip in hypotheek- en bedrijfsfinanciering en speelt ook een rol in securitisatie en risicobeheer.