Methacrylaten

Methacrylaten zijn een familie van organische esters afgeleid van methacrylzuur, een vinylzuur met een methylgroep. De algemene structuur is CH2=C(CH3)COOR', waarbij R' een organische rest is. Deze monomeren worden gekenmerkt door een dubbele binding in combinatie met een aangrenzende koolstofketen en dienen als bouwstenen voor polymerisatie door middel van vrije radicalen of andere polymerisatie-typen. De meest voorkomende lid is methylmethacrylaat (MMA), maar er bestaan talloze afgeleiden zoals ethylmethacrylaat (EMA) en butylmethacrylaat (BMA).

Tijdens polymerisatie reageren methacrylaatmonomeren met elkaar om poly(methacrylaten) te vormen. De resulterende polymeren zijn doorgaans helder en UV-lichtbestendig, vooral PMMA (polymethylmethacrylaat). De mate van hardheid, de glasovergangstemperatuur en de reactiviteit variëren afhankelijk van de gekozen estergroep en de polymerisatie-omstandigheden. Multifunctionele methacrylaten kunnen als crosslinkers dienen.

Toepassingen omvatten kunststof- en glasvervangers zoals PMMA, coatings en lakken, lijmen en harsen voor composietmaterialen. In de tandheelkunde worden methaclaatmonomeren gebruikt in restauratieve materialen en lijmen; in de industrie leveren ze heldere, weerbestendige plastics en lenzen.

Veiligheid en milieu: sommige methacrylaten zijn huid- en oogirritant en kunnen allergische reacties veroorzaken bij gevoelige personen. Monomeren kunnen vluchtig zijn en ontvlambaar; polymerisatie-inhibitoren worden toegepast om ongewenste omzetting te voorkomen. Recyclen of afbraak van poly(methacrylaten) gebeurt langzaam.

Belangrijke monomeren zijn methylmethacrylaat (MMA), ethylmethacrylaat (EMA) en butylmethacrylaat (BMA).