Meerderheid

Meerderheid is een begrip uit de politieke en sociale wetenschappen dat meestal verwijst naar een grotere groep stemmen, kiezers of personen dan een andere groep binnen een geheel. In besluitvormingsprocessen geeft de meerderheid aan welke optie wordt aangenomen; het kan verwijzen naar meer dan de helft van de uitgebrachte stemmen of naar de grootste groep binnen een stemmenverdeling.

Er bestaan verschillende typen meerderheden. Een absolute meerderheid betekent meer dan de helft van alle uitgebrachte stemmen. Een relatieve of eenvoudige meerderheid betekent simpelweg de grootste hoeveelheid stemmen ten opzichte van de andere opties, ook als die niet meer dan de helft van alle stemmen bedraagt. In sommige situaties gelden extra drempels, zoals een twee-derde meerderheid (two-thirds) of een drieduizendvijfde meerderheid, bijvoorbeeld voor grondwetswijzigingen of internationale verdragen. In bepaalde systemen kan ook een meerderheidsbesluit afhankelijk zijn van de aanwezigheid van een quorum.

Meerderheidssystemen komen voor in volksvertegenwoordiging, referenda en organisatorische besluitvorming. In overheden wordt vaak vereist dat een voorstel wordt aangenomen door de meerderheid van stemmen die geldig is uitgebracht, soms onder strengere voorwaarden voor belangrijke besluiten. Een eenvoudige meerderheid kan snel beslissen, maar kan ook de belangen van minderheden over het hoofd zien; daarom bestaan er vaak waarborgen en procedures voor consensus, coalitions of bescherming van minderheidsrechten naast meerderheidsregels.

Naast het politieke begrip kan "meerderheid" ook verwijzen naar de grotere groep op demografisch of sociologisch vlak. Het concept vormt een fundamenteel element van democratische besluitvorming en draagt bij aan de legitimiteit en de werking van collectieve beslissingen.