Maanpositie

Maanpositie verwijst naar de positie van de maan aan de hemel zoals waargenomen vanaf de aarde. In de astronomie wordt de positie van de maan meestal uitgedrukt in geocentrische coördinaten: ecliptische longitude en latitude, die aangeven waar langs de ecliptica de maan staat en hoeveel hij daarvan afwijkt. Ook worden vaak rechte ascissie (RA) en declinatie (Dec) gebruikt, wat equivalente equatoriale coördinaten zijn. De longitude geeft aan in welk teken van de dierenriem de maan zich bevindt, terwijl de latitude aangeeft hoe ver de maan boven of onder de ecliptica ligt.

De maan beweegt in een elliptische baan om de aarde en kent een sidereum maand van ongeveer 27,3 dagen en een synodische maand van circa 29,5 dagen. Daardoor verandert de maanpositie voortdurend en gaat dit gepaard met maanfasen: nieuw, eerste kwartier, vol en laatste kwartier. De afstand tot de aarde varieert tussen circa 363.000 en 405.000 kilometer, waardoor de maan in beeldgrootte en helderheid kan variëren.

Ephemeriden leveren de maanpositie voor een gegeven tijdstip, meestal als ecliptische longitude en latitude, afstand tot de aarde en soms de fase of elongatie ten opzichte van de zon. Op basis hiervan kunnen opkomst- en ondergangstijden worden berekend voor een specifieke locatie, net als hoogte boven de horizon.

Toepassingen bestaan uit astronomie en navigatie, waar de maanpositie belangrijk is voor waarnemingen en getijdenberekeningen. In astrologie wordt de maanpositie gebruikt voor interpretaties van invloeden en relaties met andere hemellichamen. De maanpositie is daarmee een fundamenteel onderdeel van ruimtelichamelijke bewegingen en kalenders.